Lecytyna większości osób kojarzy się ze składnikiem korzystnie wpływającym na pamięć i koncentrację. To jednak nie wszystkie właściwości lecytyny! Jak działa, na co pomaga i dlaczego warto ją stosować? Na te i inne pytania odpowiemy w poniższym artykule.

Spis treści:

  1. Co to jest lecytyna?
  2. Rodzaje lecytyny
  3. Gdzie występuje lecytyna?
  4. Jakie są właściwości i działanie lecytyny?
  5. Komu przede wszystkim pomoże lecytyna?
  6. Jak dawkować lecytynę?

Co to jest lecytyna?

Lecytyna to mieszanka różnych związków (przede wszystkim fosfolipidów, ale także kwasów tłuszczowych i trójglicerydów) naturalnie występująca w każdej komórce ludzkiego ciała.

Wspiera wydajność umysłu, koncentrację i pamięć. Jest także niezbędna do prawidłowego funkcjonowania osłonek mielinowych, które warunkują przesyłanie impulsów w naszych nerwach. Dodatkowo badania na zwierzętach wykazały, że regularnie podawana przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi[1].

Rodzaje lecytyny

Wyróżniamy trzy rodzaje lecytyny. Są to:

  1. właściwa lecytyna, która jest budulcem błon komórkowych i organelli wszystkich komórek naszego organizmu,
  2. kefaliny (fosfatydyloetanoloaminy), które biorą m.in. udział w syntezie lecytyny w komórkach,
  3. fosfatydyloinozytol, który – podobnie jak lecytyna – jest składnikiem błon komórkowych i warunkuje prawidłowe odbieranie przez nie sygnałów ze środowiska zewnętrznego.

Gdzie występuje lecytyna?

Lecytyna występuje w wielu, wbrew pozorom, przetworzonych produktach, np. w pieczywie czy czekoladzie. Jest do nich bardzo chętnie dodawana, ponieważ znacznie ułatwia łączenie się poszczególnych składników i poprawia konsystencję gotowego produktu.

Nie znaczy to jednak, że te produkty powinny być naszym jedynym jej źródłem – lecytynę można także znaleźć w o wiele zdrowszych warzywach, owocach, nasionach czy rybach.

Naturalne źródła

Lecytyna to związek występujący naturalnie w pożywieniu, dlatego włączenie do diety produktów, w których się znajduje, pomoże zaspokoić zapotrzebowanie na nią. W jakich produktach spożywczych znajdziesz lecytynę?

Jej źródła to przede wszystkim:

  • ryby;
  • nabiał;
  • zielone warzywa;
  • oliwki;
  • awokado;
  • orzechy;
  • pełnoziarniste pieczywo;
  • żółtka jaj;
  • rzepak;
  • soja;
  • siemię lniane (napar);
  • olej rzepakowy (nierafinowany).

Jej zawartość w produktach spożywczych nie jest jednak zbyt wysoka, dlatego w stanach wzmożonego zapotrzebowania na tę substancję, dietę warto uzupełnić o suplementy diety wysokiej jakości.

Jakie są właściwości i działanie lecytyny?

Lecytyna jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Wykazuje bardzo wiele korzystnych właściwości, m.in.:

  • poprawia koncentrację, pamięć i ogólną wydajność mózgu w sytuacjach jego przeciążenia[2],
  • przyczynia się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu[3];
  • wspiera prawidłową pracę układu nerwowego[4];
  • zapobiega uszkodzeniu wątroby[5];
  • jest składnikiem bariery chroniącej żołądek przed szkodliwym działaniem kwasów;
  • wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia;
  • wspomaga regenerację organizmu po intensywnym wysiłku fizycznym;
  • uczestniczy we wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach z przewodu pokarmowego do krwi;
  • stabilizuje nastrój i wspiera codzienne funkcjonowanie osób z demencją i zespołem Alzheimera[6].

Komu przede wszystkim pomoże lecytyna?

Lecytyna stanowi element budulcowy komórek i błon komórkowych w ludzkim ciele, jest niezbędna u każdego człowieka. Jej suplementacja jest jednak szczególnie zalecana osobom:

  • pracującym umysłowo i potrzebującym wsparcia wydajności mózgu oraz poprawy koncentracji[7];
  • narażonym na długotrwały stres;
  • pracującym fizycznie i intensywnie uprawiającym sporty[8];
  • spożywających alkohol i leki – lecytyna ma właściwości wspierające wątrobę;
  • w podeszłym wieku – gdy funkcjonowanie układu nerwowego jest już niestety gorsze.

Jak dawkować lecytynę?

Dostosowując codzienną dawkę lecytyny, trzeba wziąć pod uwagę zarówno to, jak bogata bądź uboga w nią jest nasza dieta, jak i informacje dołączone do ulotki opakowania danego suplementu. Wynika to m.in. z faktu, że każdy preparat może zawierać różną ilość substancji w jednej tabletce.

Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na lecytynę?

Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na lecytynę to 2– 2,5 g. Może być ono jednak wyższe u osób intensywnie pracujących fizycznie, trenujących bądź uczących się. W takiej sytuacji warto dostarczyć organizmowi większą jej dawkę, np. 3 do 6 g.

Suplementy diety z lecytyną

W przypadku wzmożonego zapotrzebowania na lecytynę dietę warto uzupełnić suplementem diety zawierającym ten związek.

Na rynku dostępna jest zarówno lecytyna w czystej postaci, jak i jako składnik suplementów diety o szerszym działaniu – jak Bodymax Plus.

To suplement diety przeznaczony dla tych, którzy mają potrzebę wsparcia organizmu w stanach wzmożonego wysiłku fizycznego i umysłowego, narażenia na stres, a także w sytuacji spadku koncentracji i pogorszenia sprawności myślenia.

W dziennej dawce (rekomendowana ilość to 1 tabletka dziennie) znajduje się aż 50 mg lecytyny. Oprócz tego w skład produktu wchodzą:

  • standaryzowany ekstrakt z korzenia żeń-szenia;
  • witaminy: A, B6, B12, D, E i C;
  • tiamina, ryboflawina, niacyna;
  • kwas foliowy, biotyna, kwas pantotenowy;
  • magnez, miedź, cynk, żelazo, selen i jod.

Suplement diety Bodymax Plus poprawia samopoczucie, zmniejsza uczucie zmęczenia, dodaje energii oraz wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Jak długo stosować lecytynę?

Lecytynę można stosować w zależności od potrzeb – przez kilka tygodni, miesięcy, a czasami nawet latami[9]. Jest to kwestia niezwykle indywidualna.

Jeśli jednak potrzebujemy wsparcia jedynie na krótki okres np. w trakcie nauki do egzaminów, zaleca się przyjmować ją przez kilka tygodni, maksymalnie kilka miesięcy.

Są jednak osoby, które zgodnie z zaleceniami lekarza przyjmują lecytynę znacznie dłużej, nawet przez kilka lat. Mowa tutaj w szczególności o pacjentach z objawami demencji czy z chorobami układu nerwowego, na przykład chorobą Alzheimera[10].

Bibliografia:

[1] T. Iwata, Y. Kimora. The effect of various phospholipids on plasma lipoproteins and liver lipids in hypercholesterolemic rats. Journal of Nutritional Science and Vitaminology 1993, tom 39, nr 1.

[2] Lecytyna. Opis profesjonalny. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=503 dostęp: czerwiec 2022.

[3] M. Kucia. Właściwości oraz zastosowanie fosfatydylocholiny roślinnej w medycynie, farmacji i kosmetologii. Kosmetologia Estetyczna 2018, tom 7, nr 1, s. 29-35.

[4] Ibidem

[5] Ibidem

[6] M. I. More, U. Freitas, D. Rutenberg. Positive effects of soy lecithin-derived phosphatidylserine plus phosphatidic acid on memory, cognition, daily functioning and mood in elderly patients with Alzheimer’s Disease and Dementia. Advances in therapy 2014, nr 31, s. 1247-1262.

[7] mp.pl, op. cit.

[8] Ibidem

[9] Ibidem

[10] B. Szczygieł, M. Gaweł, A. Ukleja. Rola wybranych składników odżywczych we wspomaganiu leczenia farmakologicznego choroby Alzheimera. Medycyna Wieku Podeszłego 2014, tom 4, nr 1, s. 7-15.