Różeniec górski, zwany również jako arktyczny korzeń, słynie ze swoich licznych właściwości, które mogą okazać się korzystne dla ludzkiego zdrowia. Działanie oraz zastosowanie lecznicze rhodiola rosea jest znane w medycynie od stuleci. Chętnie sięgają po niego sportowcy oraz osoby chcące wzmocnić odporność. Na co pomaga różeniec górski i jak go stosować? O tym w artykule!
Spis treści:
- Właściwości różeńca górskiego
- Zastosowanie różeńca górskiego
- Jak stosować różeniec górski?
- Po jakim czasie działa różeniec górski?
- Przeciwwskazania do stosowania różeńca górskiego
- Skutki uboczne stosowania różeńca górskiego
Właściwości różeńca górskiego
Różeniec górski występuje nie tylko w Azji i Europie, ale także w Ameryce Północnej. Rośnie głównie na piaszczystych i suchych terenach, położonych na dużych wysokościach. W Polsce roślinę tę można spotkać m.in. w Tatrzańskim, Karkonoskim i Bieszczadzkim Parku Narodowym[1].
Zioło to wykazuje właściwości adaptogenne[2]. Wspomaga zdolności przystosowawcze organizmu do niekorzystnych zmian środowiska lub czynników o charakterze fizycznym i emocjonalnym. Wpływa na organizm tonizująco i pomaga przywrócić w nim stan homeostazy.
Kłącze różeńca zawiera liczne substancje aktywne, wśród nich najważniejsze – rozyna, rozaryna, rozawina, sylidrozyd, tyrozol i inne. Substancje te mają działanie przeciwrodnikowe i przeciwzapalne, wspierają układ nerwowy oraz poprawę funkcji kognitywnych, poprawiają samopoczucie i działają antydepresyjnie oraz antystresowo.
Różeniec górski na stres
Dzięki zawartości substancji adaptogennych różeniec wpływa korzystnie na zwiększenie odporności na stres.
Dodatkowo łagodzi stany niepokoju i wspiera organizm w szybkim powrocie do równowagi po okresie nadmiernego wysiłku emocjonalnego. Pomaga w zachowaniu i przywracaniu równowagi pomiędzy działaniem układu współczulnego i przywspółczulnego[3].
Różeniec górski na poprawę nastroju
Substancje aktywne zawarte w korzeniu arktycznym nie tylko obniżają poziom kortyzolu, ale wyrównują także poziom substancji chemicznych w mózgu odpowiedzialnych za nastrój.
To sprawia, że roślina ta wpływa na poprawę nastroju i jest stosowana w leczeniu lekkiej i umiarkowanej depresji[4].
Różeniec górski na zmęczenie
Zawarte w kłączu substancje aktywne biologicznie wpływają korzystnie na poprawę mięśniowych procesów anabolicznych. Dzięki temu nasz organizm może lepiej wykorzystać rezerwy komórkowe w trakcie wysiłku fizycznego lub umysłowego.
Różeniec górski na pracę mózgu
Właściwości lecznicze różeńca górskiego mają zastosowanie także w okresach intensywnej pracy umysłowej oraz w procesach uczenia się i zapamiętywania.
Jego działanie nie tylko obniża psychiczne zmęczenie i przeciwdziała uczuciu senności. Zwiększa również motywację do nauki i wspiera koncentrację.
Przeczytaj również: Jak się lepiej uczyć? Top 10 sposobów
Różeniec górski na stany zapalne
Wyciąg z kłącza różeńca wzmacnia odpowiedź immunologiczną poprzez obniżenie stężenia szeregu związków prozapalnych. Wspierają one również produkcję limfocytów T-regulatorowych, które są odpowiedzialne za tłumienie zbyt silnej reakcji zapalnej[5].
Zastosowanie różeńca górskiego
Różeniec górski ma szerokie, zdrowotne zastosowanie. Najczęściej jego cenne właściwości i działanie są wykorzystywane w[6]:
- zwiększaniu odporności organizmu na stres i inne niekorzystne czynniki;
- poprawianiu nastroju;
- ograniczaniu stresu;
- poprawianiu jakości snu i w walce z bezsennością.
Różeniec górski sprzyja także zwiększeniu koncentracji i poprawie procesów mózgowych oraz kondycji fizycznej.
Jak stosować różeniec górski?
Warto wiedzieć, że zalecana dobowa dawka wyciągu z różeńca górskiego wynosi od 350 do 550 mg. Preparaty zawierające korzeń arktyczny najlepiej jest przyjmować na pusty żołądek w pierwszej połowie dnia – na 30 minut przed planowanym posiłkiem[7].
Można przyjmować go długofalowo oraz w okresach wzmożonego stresu i wysiłku emocjonalno-umysłowego.
Po jakim czasie działa różeniec górski?
Efekty działania różeńca górskiego można zauważyć po około 30 minutach od jego spożycia. Mogą się one utrzymywać od 4 do 6 godzin. Takie działanie wynika z wpływu różeńca na układ współczulny[8].
Przeciwwskazania do stosowania różeńca górskiego
Różeniec górski rekomendowany jest do stosowania przez osoby, które ukończyły 18 rok życia.
Oprócz przeciwwskazań wiekowych różeńca nie powinny stosować[9]:
- kobiety w ciąży i podczas karmienia piersią;
- osoby ze schorzeniami autoimmunologicznymi;
- osoby przyjmujące leki antydepresyjne (zwłaszcza z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny-SSRI oraz z grupy inhibitorów MAO).
Skutki uboczne stosowania różeńca górskiego
Różeniec górski uznany jest za zioło bezpieczne w stosowaniu, jednak jego przedawkowanie może prowadzić do niepożądanych objawów takich jak[10]:
- suchość w ustach;
- wzrost ciśnienia tętniczego krwi;
- nadpobudliwość i stany lękowe;
- bóle i zawroty głowy;
- problemy ze snem.
Mogą też pojawić się zaburzenia ze strony układu pokarmowego (np. bóle brzucha).
Musimy pamiętać, że w razie wątpliwości, związanych ze stosowaniem różeńca górskiego lub w razie zauważenia niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia:
[1] Przewoźnik L., Rośliny Karkonoskiego Parku Narodowego, [na:] „kpnmab.pl”, https://kpnmab.pl/img/files/Wydawnictwa6/KPN_rosliny_karkonoszy_2020_PL_prev.pdf
[2] Tajer A., Rhodiola rosea L. jako przykład rośliny adaptogennej, „Annales Academiae Medicae Silesiensis” t. 65 nr 4 (2022), https://annales.sum.edu.pl/Rhodiola-rosea-L-as-a-adaptogenic-plant,131338,0,1.html.
[3] J Mao J., Rhodiola Rosea Therapy for Major Depressive Disorder: A Study Protocol for a Randomized, Double-Blind, Placebo- Controlled Trial, „Journal of Clinical Trials” t. 04 nr 03 (2014), DOI: https://doi.org/10.4172/2167-0870.1000170.
[4] Ibidem
[5] Pu W., Zhang M., Bai R., i in., Anti-inflammatory effects of Rhodiola rosea L.: A review, „Biomedicine & Pharmacotherapy” t. 121 (2020), DOI: https://doi.org/10.1016/j.biopha.2019.109552, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0753332219329671.
[6] Rhodiola Rosea [na:] „Mental Health America”, https://www.mhanational.org/rhodiola-rosea, 2023 r.
[7] Berry J., What’s to know about rhodiola rosea? [na:] „Medicalnewstoday.com”, https://www.medicalnewstoday.com/articles/319619, 5 października 2017 r.
[8] Tajer A., op. cit.
[9] Rhodiola: An Herbal Treatment for Anxiety [na:] „Verywell Mind”, https://www.verywellmind.com/how-is-rhodiola-rosea-used-to-treat-anxiety-3024972, 2022 r.
[10] Mental Health America, op.cit.