Każdy z nas czuje się od czasu do czasu zmęczony – czy to po ciężkim dniu w pracy, szkole czy po nieprzespanej nocy. Jednak gdy towarzyszy ono nam codziennie i nie mija nawet po dobrym śnie, może być to oznaka rozpoczynającego się problemu. Jeśli zauważasz u siebie spadki energii w ciągu dnia, czujesz się często pozbawiony chęci do działania, to możesz mieć do czynienia z przewlekłym zmęczeniem. Dowiedz się, czym ono jest i w jaki sposób odzyskać siłę do życia!

Spis treści:

  1. Co to jest przewlekłe zmęczenie?
  2. Jakie są przyczyny przewlekłego zmęczenia?
  3. Jakie są objawy przewlekłego zmęczenia?
  4. Sposoby na przewlekłe zmęczenie

Znużenie, senność, spadek energii, brak motywacji, zaburzenia snu czy zaburzenia koncentracji mogą świadczyć o przewlekłym zmęczeniu. Obecnie jest ono tak częstym problemem, że zostało zaliczone już do chorób cywilizacyjnych.

Przyczyn przewlekłego zmęczenia może być wiele, od problemów natury psychologicznej po liczne choroby i nieprawidłowy styl życia. Jak go rozpoznać i powrócić do pełnego energii życia? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj sposoby na przewlekłe zmęczenie.

Co to jest przewlekłe zmęczenie?

Przewlekłe zmęczenie to stan, w którym mimo odpowiedniej ilości snu i odpoczynku codziennie rano budzimy się zmęczeni i to uczucie utrzymuje się przez cały dzień.

Wpływa ono na praktycznie każdą sferę życia. Osoby przewlekle zmęczone często nie mają siły wykonywać codziennych czynności, jak ubieranie się czy mycie zębów. Brakuje im także energii, aby spełniać się w pracy, rozwijać swoje hobby czy spotykać się i utrzymywać relacje z innymi ludźmi.

Jeszcze 50 lat temu przewlekłe zmęczenie uważano za połączenie depresji, wypalenia zawodowego i stresu oraz przypisywano je w głównej mierze kobietom pochodzącym z wyższych sfer. Współcześnie już wiadomo, że zespół przewlekłego zmęczenia występuje na całym świecie.

CFS, bo tak w medycynie określa się zespół chronicznego zmęczenia, został w 1983 roku wpisany do rejestru chorób. Angielska nazwa chronic fatigue syndrome po polsku oznacza zespół przewlekłego zmęczenia.

Jakie są przyczyny przewlekłego zmęczenia?

Przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia mogą być związane zarówno z naszymi emocjami i zdrowiem psychicznym (tzw. przyczyny psychologiczne), jak i spowodowane przez różne choroby lub stany w naszym organizmie (przyczyny fizyczne).

Psychologiczne przyczyny przewlekłego zmęczenia są znacznie bardziej powszechne niż przyczyny fizyczne. Większość psychologicznych przyczyn prowadzi do obniżenia jakości snu lub bezsenności, które powodują zmęczenie w ciągu dnia[1].

Przewlekłe zmęczenie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Do najczęstszych przyczyn tej choroby można zaliczyć przede wszystkim długotrwały stres, zbyt szybkie tempo życia, a także złe odżywianie i brak aktywności fizycznej. Osoby, które dużo pracują, nie poświęcają czasu na relacje czy hobby, są bardziej narażone na tę chorobę.

Duży wpływ ma także nasz układ immunologiczny – jego zaburzone funkcjonowanie może przyczynić się do powstania CFS.

Psychiczne przyczyny przewlekłego zmęczenia

Problemy w pracy, w domu czy w szkole i częste obniżenia nastroju sprzyjają przewlekłemu zmęczeniu.

Z tego powodu przyczynami zespołu przewlekłego zmęczenia mogą być m.in.:

  • stres, w szczególności przewlekły, odczuwany długotrwale,
  • chroniczne poczucie lęku,
  • zaburzenia depresyjne, które mogą być przyczyną problemów ze snem i przewlekłego zmęczenia,
  • zaburzenia nastroju,
  • przebyty uraz w dzieciństwie – zwiększa ryzyko rozwoju zespołu przewlekłego zmęczenia nawet 6-krotnie[2].

Fizyczne przyczyny przewlekłego zmęczenia

Na przewlekłe zmęczenie skarżą się często także osoby zmagające się z niektórymi chorobami, takimi jak:

  • anemia, spowodowana zbyt niskim poziomem hemoglobiny we krwi,
  • choroby tarczycy, w szczególności jej niedoczynność,
  • cukrzyca zarówno typu 1, jak i 2,
  • niektóre infekcje, np. wirusem Epsteina-Barr[3] i Sars-CoV-2[4],
  • niektóre choroby reumatyczne, np. zapalenie skórno-mięśniowe czy toczeń rumieniowaty układowy[5],
  • bezdech senny,
  • bezsenność.

Zły styl życia a przyczyny przewlekłego zmęczenia

Przewlekłe zmęczenie może być także wynikiem naszych złych codziennych przyzwyczajeń i nawyków.

Jego rozwojowi sprzyjają bowiem:

  • alkohol,
  • duża ilość wypitej kawy, w szczególności jeśli pijemy ją codziennie,
  • brak czasu na odpoczynek,
  • za duży wysiłek fizyczny, np. intensywne treningi całego ciała kilka razy w tygodniu, po których nie dajemy organizmowi czasu na regenerację,
  • nieprawidłowa masa ciała – zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka (nadwaga i otyłość),
  • częste drzemki w ciągu dnia,
  • brak snu lub zbyt mała jego ilość w nocy.

Jakie są objawy przewlekłego zmęczenia?

Objawy zespołu przewlekłego zmęczenia są bardzo różnorodne – oprócz przemęczenia mogą pojawić się także zaburzenia snu, pamięci, koncentracji, a nawet bóle głowy czy mięśni.

Najczęściej rozwija się długo i stopniowo, może trwać miesiącami i latami z etapami nawrotów i regresji. Przyjmuje się, objawy muszą trwać minimum 6 miesięcy, aby móc rozpoznać zespół przewlekłego zmęczenia.

Jego przebieg jest najczęściej różnorodny, a nasilenie dolegliwości może być zmienne – zdarza się, że jednego dnia objawy są bardziej odczuwane, a w następnym dokuczają zdecydowanie mniej[6].

Do najczęstszych objawów przewlekłego zmęczenia można zaliczyć:

  • obniżony nastrój,
  • zaburzenia snu, zła jakość snu, zmęczenie od razu po obudzeniu się,
  • apatię,
  • podwyższoną temperaturę,
  • zaburzenia koncentracji,
  • pogorszenie pamięci krótkotrwałej,
  • bóle mięśni,
  • ból wielu stawów, bez występowania obrzęku i zaczerwienienia,
  • bóle głowy, innego niż dotychczas rodzaju, natężenia lub częstości,
  • złe samopoczucie występujące po wysiłku, które utrzymuje się ponad 24 godziny.

Sposoby na przewlekłe zmęczenie

Chroniczny brak energii potrafi bardzo mocno uprzykrzyć życie. Jest jednak kilka kroków, które mogą przyczynić się do złagodzenia objawów zespołu przewlekłego zmęczenia.

Warto, aby osoby z tą dolegliwością:

  • zwolniły tempo życia, przeznaczały jak najwięcej czasu w ciągu dnia na odpoczynek i przyjemności,
  • zadbały o równowagę między pracą a czasem dla siebie,
  • w miarę możliwości unikały stresu, dbały o odpowiednią jakość i ilość godzin snu,
  • spróbowały technik relaksacji bądź medytacji,
  • odpowiednio się odżywiały,
  • wdrożyły każdego dnia lekkie formy aktywności fizycznej (np. codziennych spacerów, pływania czy biegania).

Dobre efekty daje także terapia, która pozwala zrozumieć to, jak nasz sposób myślenia i niektóre zachowania mogą wpływać nasilanie się zmęczenia[7].

Na co dzień można także wspierać się także preparatami witaminowymi, które – obok dobrej, odżywczej diety – będą wspomagać organizm w nabieraniu siły.

Świetnie sprawdzą się: Bodymax Plus i Vital 50+. Suplementy te zawierają zestaw witamin i minerałów, które dodają organizmowi energii, walczą z nieprzyjemnymi objawami przemęczenia oraz wspierają układ odpornościowy.

Bibliografia:

[1] https://www.nhs.uk/live-well/sleep-and-tiredness/why-am-i-tired-all-the-time/ dostęp: maj 2022

[2] https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/121832,zespol-przewleklego-zmeczenia-rozpoznanie-i-leczenie dostęp: maj 2022

[3] https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chronic-fatigue-syndrome/symptoms-causes/syc-20360490 dostęp: maj 2022

[4] S. Kujawski, P. Zalewski, J. L. Newton. Do some long COVID patients suffer from ME/CFS? Medical Research Journal 2021, tom 6, nr 4, s. 279-280.

[5] mp.pl, op. cit.

[6] mayoclinic.org, op. cit.

[7] mp.pl, op. cit.